Eksploratorzy

Początkowo w Puławach (woj. lubelskie) wzniesiono w XVII wieku barokowy pałac obronny dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Lubomirskiego.
Podczas najazdu wojsk szwedzkich w 1706 r. rezydencja została mocno zniszczona. Odbudowała ją córka Lubomirskiego - Elżbieta Sieniawska oraz jego wnuczka – Zofia Denhoffowa, później Czartoryska. Budowla uzyskała szatę rokokową.
Na przełomie XVIII i XIX wieku Puławy, dzięki działalności Izabeli i Adama Kazimierza Czartoryskich, stają się ośrodkiem kultury i określane są jako „Polskie Ateny”. Stanowią ulubione miejsce malarzy, pisarzy i muzyków.
W 1801 roku powstaje w Puławach pierwsze w Polsce muzeum narodowe (mieszczące się w tzw. Świątyni Sybilli).
Po powstaniu listopadowym majątki Czartoryskich zostają skonfiskowane przez cara. Ich syn – Adam Jerzy musi wyemigrować do Paryża, gdyż zostaje skazany na śmierć za udział w powstaniu.
W latach 1840 – 43 Józef Górecki przebudował pałac w Puławach w stylu pseudoklasycystycznym.
Obecnie działa w nim Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Wnętrza pałacu są udostępnione do zwiedzania.



W otaczającym rezydencję romantycznym parku angielskim znajduje się wiele interesujących obiektów:

Dom Gotycki i kopia rzeźby „Tankred i Klorynda”
W Domu Gotyckim znajdowały się cenne obrazy, m.in. "Dama z łasiczką" Leonarda da Vinci, "Autoportret" Rafaela, "Miłosierny Samarytanin" Rembrandta oraz cenne rękopisy i listy od sławnych ludzi.





Świątynia Sybilli - wybudowana na wzór świątyni Sybilli w Tivoli koło Rzymu. Nad wejściem widnieje napis: PRZESZŁOŚĆ-PRZYSZŁOŚCI.







Brama Rzymska – przypomina łuk Tytusa w Rzymie



Domek Grecki



Domek Żółty - mieszkał w nim car Aleksander II, kiedy przebywał w Puławach.



Sarkofag z marmuru stworzony na wzór nagrobka Scypiona



Schody Angielskie w miejscu dawnego wąwozu



Pałac Marynki zbudowany dla Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej



Groty


Domek Chiński



Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny zbudowany został na wzór Panteonu

Pozdrowienia z Puław. I drobny dodatek do informacji podanych przez Kumari.

Kościół nazywany potocznie "kościołem na górce" długo był jedynie kaplicą pałacową. Dopiero niedługo przed wybuchem I wojny światowej władze carskie zgodziły się na utworzenie parafii w Puławach. Wcześniej Puławy jako Nowa Aleksandria należały do parafii we Włostowicach.

U stóp kościoła biegnie droga łącząca Radom z Lublinem. Na początku XIX wieku była ona jedyną drogą brukowaną, choć bruk nie biegł daleko. Była to jedna z niewielu inwestycji Czartoryskich służąca mieszkańcom osady.

Po drugiej stronie drogi, na skarpie (tak jak kaplica) znajdowała się synagoga. Właściwie 2: stara drewniana i nowa, z końca XIX wieku, murowana. Istnieją zdjęcia pokazujące panoramę Puław zza Wisły lub z jej brzegu i widać na nich, że kaplica i murowana synagoga górują nad okoliczną zabudową w podobnym stopniu. Tak też wyglądały stosunki ludnościowe w mieście, czasowo z przewagą ludności żydowskiej nad chrześcijańską. O synagodze przypomina dziś tylko pamiątkowa tablica umieszczona na kamieniu pośród trawy...

Pałac od czasów Czartoryskich bardzo się rozbudował. Obecne skrzydła pałacu to właściwie dobudówki. W jednym z nich od paru miesięcy działa muzeum. Przebudowy dokonywane w XIX wieku zmieniły układ wewnętrzny pałacu jak i jego wygląd od frontu. Czartoryscy by tego miejsca już nie poznali...

Jest jednak coś co się nie zmieniło prawie wcale. Pałac zasilany był w wodę z ujęcia na tzw "górkach parchackich". Dość niedawno odnaleziono służące temu dębowe rury zakopane w ziemi. Wraz z pojawieniem się w Puławach przemysłu obniżył się poziom wód podziemnych i ujęcie straciło jakiekolwiek znaczenie. Zresztą pałac już wcześniej włączono do sieci wodociągowej leżącej w mieście. Woda przechodziła jak wcześniej przez wieżę ciśnień stojącą niedaleko pałacu, który znajduje się w najwyższym punkcie miasta. Wieża ta nadal pośredniczy w zaopatrywaniu pałacu w wodę.

Może na razie wystarczy.

_________________
wygodnie jest nie wiedzieć
wygodnie jest iść spać
Lech Janerka "Epidemia epilepsji"

W poprzednim poście podałem jedną informację nieprawdziwą.
Wieża ciśnień przy pałacu powstała w 1896 roku. Zasilała w wodę Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa oraz znajdujący się w pobliżu internat tego Instytutu.





W owych czasach w miejscu muru widocznego pod wieżą ciśnień znajdowały się stajnie. Cofnę się jednak do czasów Czartoryskich.

Pałac Marii Wirtemberskiej był przez nią zamieszkiwany tylko w okresie letnim, zimy spędzała w Warszawie. Tak wygląda od drugiej strony.



Sama Maria należała już do następnego pokolenia, które niezbyt przychylnie patrzyło na klasycystyczny rozmach budowli i parków. Sama stworzyła ostatecznie park romantyczny w pobliżu Warki. Park już nie istnieje, a w okresie swojej świetności był miejscem znanym. Może wreszcie w tym roku wybiorę się na poszukiwania jakichś jego pozostałości...

Park Czartoryskich rozciągał się właściwie pod samą Bochotnicę. By dojechać do części ulokowanej na zboczach skarpy wiślanej i wąwozach lessowych należało przejechać przez Włostowice (od 1934 roku część Puław) z kościołem projektu Aignera. To właśnie był kościół parafii do której należały Puławy.





Nad Parchatką znajdowały się tereny parkowe Czartoryskich gdzie odbywały się przedstawienia plenerowe i zabawy. Niestety budulcem mostków i innych elementów było tu drewno i do dziś nic nie zostało. Postawiono jednak na nowo trzy krzyże stanowiące jeden z takich elementów ozdobnych. Rozpalane przy nich ognie widoczne były i z okien pałacu w Puławach.



A taki stąd jest widok w kierunku Puław.



Park bliżej pałacu był niegdyś pełen drobnych elementów kamiennych porozrzucanych bezładnie wśród trawy. Ponieważ znikały, część z nich wmurowano w ścianę Domku Gotyckiego, inne ukryto wewnątrz budynków przy których się zachowały. Całość robiła wrażenie na gościach, a że zawiść i zazdrość są nieodłącznymi elementami natury ludzkiej powstał konkurencyjny park Arkadia w Nieborowie.

_________________
wygodnie jest nie wiedzieć
wygodnie jest iść spać
Lech Janerka "Epidemia epilepsji"

Dzięki za tak obfite wzbogacenie tego wątku. Zawsze najcenniejsze są uwagi osoby z najbliższego otoczenia obiektu, oczywiście o ile interesuje się swoją okolicą Niestety, przez Puławy tylko przejeżdżaliśmy, więc nie udało nam się zobaczyć tyle ile byśmy chcieli. Ale wszystko przed nami. Pozdrowienia dla Puław i całej Lubelszczyzny!

To może i ja dodam jeną ciekawostkę. Koleżanka Kumari wspomniała o kopii rzeźby "Tankred i Klorynda". Rzeźba stanowi grupę rzeźbiarską z białego marmuru wykonaną pod koniec XVIII wieku przez Francesco Lazzaroniego we Florencji na zamówienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z przeznaczeniem do parku łazienkowskiego w Warszawie. Po śmierci króla, jego spadkobierca, książę Józef Poniatowski, sprzedał rzeźbę księciu Jabłonowskiemu. A ten podarował ją Izabeli i Adamowi Kazimierzowi Czartoryskim. Przewieziony do Puław posąg miał być ustawiony w ciągu jednej nocy przed oknami pałacowymi jako prezent na imieniny księżnej Izabeli.
Kopia tej rzeźby stoi właśnie przy Domku Gotyckim w Puławskim parku. A oryginalna rzeźba również do dziś znajduje się w Puławach, jest ustawiona we wnętrzu Altany Chińskiej, która jest widoczna na zdjęciu koleżanki Kumari.

Dodam nieco fotek.
Pałac i wieża ciśnień.

_________________
Warszawiacy z krwi i kości...

Z pałacu kierujemy się do ogrodu. Trafiamy do remontowanego domu gotyckiego.

_________________
Warszawiacy z krwi i kości...

Mijamy Świątynię Sybilli (również w remoncie), Bramę Rzymską, aż dochodzimy do Domku Greckiego.
Następnie ponownie wracamy w bliskie okolice pałacu.

_________________
Warszawiacy z krwi i kości...

Zbliżamy się do angielskich schodów, mijamy Domek Żółty zwany Aleksandryjskim (oczywiście w remoncie).

_________________
Warszawiacy z krwi i kości...

Wybacz mi proszę, ale czy te zdjęcia mają nas informować, czy wprowadzić w zakłopotanie? Chciałbym poznać cel ich wstawienia na forum. Czy możesz wstawić krótką informację na ten temat?

Mogą mieć np. na celu pokazanie, że w Puławach dba się o turystę, aby ten chodząc po zespole pałacowo-parkowym się nie pogubił

_________________
Warszawiacy z krwi i kości...