Eksploratorzy

Przez pewien czas świętochłowiccy Żydzi należeli do utworzonego przez mieszczan
Żydowskiego Stowarzyszenia Religijnego,które miało nawet swoją salę modłów od 1902 roku
mieściła się przy ul. Bytomskiej 9 (dawnej Bergwerkstrasse) u Gabriela a wśród założycieli wymienić można
dr. Fuchs i Zweig.Stowarzyszenie przetrwało do 1922 roku.
http://swietochlowicki.pl/aktualnosci,a,0,1,o,1344.html
Jest to moim zdaniem najładniejsza kamienica w centrum Świętochłowic.









Mało wiadomości jest na temat społeczności żydowskiej w tym mieście bo w 1900-tym roku było ich 113,1911 roczku 101,1938 r.- 240.
Na ulicy Katowickiej 4


na elewacji pod czas jej renowacji

ukazała się gwiazda


wiadomo tylko tyle że przed wojną mieścił się w niej skład obuwia Brunona Bramskiego.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

http://swietochlowicki.pl/aktualnosci,h ... ,1344.html

Żydem był także właściciel karczmy Schweitzer (u styku ulic Bankowej, Katowickiej i Bytomskiej), który nabył ją w 1828 roku od hrabiego Gwidona Donnersmarcka za 7 tysięcy talarów, a jego rodzina prowadziła ją do początków XX wieku i uchodziła za jedną z majętniejszych familii. Tenże Schweitzer nosił (do 1799 roku) imię Moises. Nie wiemy czy był spokrewniony z Jakobem Moysesem, znanym w 1746 roku miejscowym karczmarzem i zagrodnikiem.
Wg. tego opisu powinna być to kamienica


I tak przy okazji pewnego rodzaju "ciekawostka" dotycząca powstańczej tablicy pamiątkowej,która jest na tym budynku

widnieje na niej rok 1921,tylko że według dokumentu jest 1919

ot zagwozdka.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Tu napisano http://swietochlowicki.pl/aktualnosci,h ... ,1344.html

W Chropaczowie przy ulicy Bytomskiej 52 oberżę miał Żyd Izydor Schirokauer, kupiec z Zabrza (później otwarto tam świetlicę dla bezrobotnych). Miał także sklep i piekarnię, jednak (jak twierdzi Jan Gawełczyk) miejscowi niezbyt go lubili, gdyż nie zawsze działął według uczciwych zasad. Na wspomnianym budynku do dziś są inicjały „IS“.

Tylko że kiedyś to była Bytomska,obecnie Łagiewnicka 25


inicjały I.S. są wyraziste



do delikatesów wchodzi się z klatki schodowej,wygląda na oryginalne.
Skąd inąd wiem że w Chropaczowie to jedyna kamienica żydowska.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Wiadomo że dom pod nr. 8 (dawna Wolności a obecna Katowicka) należał do Żyda Lewka,który był właścicielem sklepu obuwniczego.Pod tym numerem była też firma obuwnicza Golki.


A pod numerem 6 była księgarnia i skład papieru Wincentego Leksana.




W roku 1854 w powiecie bytomskim utworzono cztery okręgi synagogalne.Do okręgu Królewska Huta należały dzieci żydowskie Świętochłowic,Chropaczowa i Lipin. A w myśl przepisów z 1847 w sprawie nauki szkolnej,dzieci wyznania mojżeszowego należały do szkół elementarnych w miejscu zamieszkania,a gmina żydowska miała im zapewnić naukę religii.Dlatego dzieci wyznania mojżeszowego ze Świętochłowic od roku 1861 uczęszczały do koncesjonowanej familijnej szkoły żydowskiej w Lipinach.Aż do 1876 kiedy to powróciły do miejscowej szkoły wyznaniowej,zaś od 1901 chodziły do szkoły ewangelickiej,gdzie wynajmowano salę na potrzeby nauki religii dwa razy w tygodniu.
(szkoła,potem muzeum na Dworcowej jest na forum,budynek został na tylko na zdjęciach)
Pózniej do szkół katolickich gdzie wynotowano ich odrębność wyznaniową.Wielu Żydów świętochłowickich decydowało się by ich dzieci pobierało naukę w szkole żydowskiej na Kazimierza Wielkiego w Królewskiej Hucie.(Jest na forum i budynek istnieje.
Jest jeszcze kwestia bożnicy w Lipinach,gmina istniała tutaj od 1860 roku i była bożnica.Dotarłem jedynie do takiego opisu - była na głównej ulicy pod numerem 1,pózniej pod nr. 5.
Biorąc pod uwagę połączenie Lipin z Świętochłowicami i związana z tym zmiana numerów,ulic a także duży upływ czasu,nie wiem czy da się ustalić przynajmniej pi razy oko jej miejsce.Może ktoś coś kiedyś skojarzy.

Z kolei w dawnej Kolonii Dworcowej, obecnie ul. Hajduki, przy tunelu blisko dawnego dworca towarowego, czyli tego pierwszego świętochłowickiego, stoi okazały budynek czynszowy, którego właścicielem był Żyd Frenkiel.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

W roku 1929 Żyd Jakub Mojżesz Wallner na zakupionej parceli przy ul. Bytomskiej 24 rozpoczął budowę kina wg projektu miejscowego architekta Nixdorffa. Budowę ukończono w 1931r. obiekt był okazały: posiadał salę projekcyjną na 800 miejsc, miał nowoczesną wentylację i ogrzewanie, jak też krajową aparaturę dźwiękową najnowszej generacji Elektrofon.Otwarcie nowego Kino Teatru Sztuka odbyło się z wielką „pompą”, ale kryzys ekonomiczny sprawił, że nie przynosiło spodziewanych zysków i zbankrutowało..
Obecnie hurt szkła i inne takie do tego potrzebne rzeczy.

Tak wewnętrznie coś nie dawało mi spokoju co do tego kina,poszperałem
fotka z http://swietochlowice.naszemiasto.pl/ar ... id,tm.html

uspokoiła mnie ta stara fotografia,kino było przerobione.Rzeczony Jakub Mojżesz Wallner nie musiał być mieszkańcem Świętochłowic.
Historia kina Colosseum
http://xonit.eu/utwswce/?s=tradycje+fil ... ic&submit=

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Narożna kamienica u zbiegu ulic Wolności i Katowickiej na jej elewacji "coś" opisywane wcześniej , jednak jeśli była tam gwiazda Dawida to dzisiaj okrągła wnęka jest zamalowana .

_________________
VENI , VIDI , VICI. (Gajusz Juliusz Cezar - 47 p.n.e.)
Memento ante suam ipsorum mortem totiens Ignavos perire, Fortes autem morte tantum semel frui.

No trzeba się temu przyjrzeć.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Z powodu że ten kawałek Świętochłowic należał kiedyś do Hajduk


pytania o nią muszę skierować gdzie indziej.Jak widać zmieniło się wszystko oprócz ułożenia ulic,
ale gwiazdy już wtedy nie było widać.Myślę że projekt wyszedł spod tej samej ręki.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]