Eksploratorzy

Trzy razy utopiony Nepomucen, Nepomuk, czyli po prostu Jan - patron litewskich Trok - część I

W Trokach - ukrytej pośród jezior, dawnej stolicy Litwy - obok dwóch zamków księcia Witolda, znajduje się najdalej wysunięta na NE kapliczka z Janem Nepomucenem. Ustawiona na kolumnie równo 250 lat temu, w miejscu dawnego placu targowego, drewniana figura świętego posiada wyjątkową historię.

Trzy razy utopiony Nepomucen, Nepomuk, czyli po prostu Jan - patron litewskich Trok - część II

Według starej legendy - właściciel Zatrocza, Odyniec - podczas przeprawy łodzią przez jezioro Galwe, wpadł do wody podczas gwałtownej burzy. W obliczu śmierci wezwał na pomoc św. Jana Nepomucena. Cudownie uratowany wystawił na rynku kolumnę z figurą świętego, którego wkrótce uznano za patrona oblanego wodami miasta.

Trzy razy utopiony Nepomucen, Nepomuk, czyli po prostu Jan - patron litewskich Trok - część III

Po upadku powstania styczniowego, miejscowy komendant carskiej policji - isprawnik Cecura rozkazał usunąć czczony przez katolików wizerunek. Z wielonarodowej społeczności Trok (Karaimi, Tatarzy, Polacy, Litwini, Żydzi) nikt nie chciał uczestniczyć w tym świętokradztwie. Gdy jeden zdrajca, zachęcony wysoką nagrodą wyszedł na drabinę i zamachnął się toporem - spadł i złamał nogę. Od tej pory jako kulawego wytykano do końca życia. W końcu figurę strącili Kozacy i wrzucili ją do jeziora. Pomagał im w tym syn isprawnika, który wypadł z łodzi i utonął w miejscu zatopienia figury.
Od tej pory jezioro Galwe przez 70 lat, zabierało co roku jednego topielca - aż do czasu powrotu świętego na kolumnę.

Trzy razy utopiony Nepomucen, Nepomuk, czyli po prostu Jan - patron litewskich Trok - część VI

W latach międzywojennych, w czasach II Rzeczpospolitej, uroczyście ustawiono na kolumnie nową, zrekonstruowaną figurę świętego

…historia lubi się powtarzać…

Po II wojnie światowej, w czasach Litewskiej Republiki ZSRR, na polecenie władz sowieckich figura została po cichu, nocą usunięta i utopiona na jeziorze. Nad ranem rybacy szczęśliwie wyciągnęli zaplątanego w sieć Nepomucena, zaś pracownicy muzeum ukryli Go w piwnicach zamku. Niedługo potem jeden z miejscowych sprawców powiesił się, drugiego, oślepionego komunizmem potrąciło auto i został na całe życie kaleką, za którym spluwano. Przez kolejne 30 lat w Galwie znów topili się ludzie.

Puste miejsce na kolumnie władza ludowa uzupełniła 4-ma tarczami zegarów, które - pomimo częstego wspinania się do nich po drabinie - złośliwie pokazywały różne godziny.

W czasach niepodległej Litwy - ocalony z „3-go” utopienia - Jan Nepomucen powrócił na swoje miejsce.