 |
 |
EksploratorzyForum Zbuntowanych Poszukiwaczy |
|
|
Strona 1 z 1
|
[ Posty: 8 ] |
|
Autor |
Wiadomość |
daniel3ttt
|
Napisane: 3 maja 2018, o 22:46 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
Mala Morávka (okres Bruntal)
Sztolnie na Javorovym vrchu znane też pod nazwą Sztolni pod jelenią ścieżką (Štola pod Jelení cestou) to kompleks kilku kopalń i sztolni w Małej Morawce, gdzie wydobywano rudę żelaza. Javorovy vrch (905 m.) dawniej zwany Ulrich Berg jest ostatnim wzniesieniem będącym zakończeniem długiego ramienia, które kulminuje w drugim najwyższym szczycie Hrubego Jesenika - Vysoká Hole 1464 m.
Rudę żelaza wydobywano w Małej Moravce prawdopodobnie już w 14 w. Miejscowość wzmiankowana była po raz pierwszy w 16 w. i właśnie na jednej z map z tego okresu istnieje wyobrażenie trzech budowli, które utożsamiane są z młynami bądź to z piecami hutniczymi oraz góra Eisenberg. W 1618 r. po raz pierwszy wymieniane są kopalnie Heilige Dreifaltigkeit, Kalchzeche i kilka bezimiennych na wzgórzu Nieder und Ober Orlicht czyli na dzisiejszym Javorovym vrchu. W 1621 r. właścicielem Małej Moravki i okolic został rezydujący w Czechach i na Morawach Zakon Krzyżacki. W tym czasie powstała huta w miejscu gdzie Bělokamenny potok wpada do Moravicy. Dwa wielkie piece służyły głównie do produkcji kul armatnich i muszkietów dla cesarskiej armii oraz innych wyrobów. W 1680 r. w 8 kopalniach pracowało 20 górników. Pod koniec 17 w. została wybudowana nowa huta w Ludvikovie i w związku z tym oraz w związku z niedostatkiem drewna większą część rudy właśnie tam wożono (jedynie zimą i to na saniach). Dalej jednak wydobywano ją na zboczach Javorovego vrchu. Kopalnie w tym czasie należały dla różnych najemców.
Pod koniec 18 w. na pn. zboczu Javoroveho vrchu powstała sztolnia odwadniająca Wortgottes (Słowo Boże) której długość wynosiła ok 633 m. Do dzisiaj można prześledzić którędy przebiegała, gdyż w terenie znajdują się lejowate doły, które dawniej pełniły rolę szybów wentylacyjnych. Pierwotnie pola górnicze przydzielane na Javorovym vrchu miały różne wielkości. W 1803 r. cały rejon został na nowo zrewidowany. Wcześniejsza miara górnicza odnosiła się dla kopalin wyższego rzędu i wynosiła 42 x 7 łatr (ok 82 x 14 m). Od 1805 r. miary górnicze zostały powiększone do 45 116 m2, co dawało 224 x 56 łatr (ok 439 x 109 m).
Na początku 19 w. wymieniane są już 22 kopalnie. Kopalnia Wortgottes, której szyb wydobywczy miał 50 m. sąsiadowała z kopalnią Sarkander (20 m). Sztolnia Wortgottes łączyła leżące wyżej kopalnie Bartolomeus, Schirmigen i Martin. Wyżej nad tym kompleksem położona była kopalnia Schlögel z własną sztolnią. Z kolei na południe od tej znajdowała się kopalnia Wasserzeche i sztolnia Ursula. Nad nimi wyżej była największa kopalnia Simon-Juda oraz Hedvika (później połączone). Jeszcze wyżej, prawie już na grzbiecie Klara, Christoph i Rochus. Na pd. zboczu wzgórza ulokowana jest kopalnia Gallus i sztolnia Urlichhäusel a poniżej nich kopalnia Andreas. Bardziej na pd.-wsch. leżą jeszcze starsze kopalnie Marcus, Georg , Antoni oraz Górny i Dolny Hilary. W 1835 r. kopalnie dosięgnął kryzys a później konkurencja pruskich kopalń. W 1874 r. pracowało jeszcze 50 górników ale trzy lata później zostało ich tam tylko trzech. Tamtejsze huty i kopalnie były już przestarzałe zaś na Śląsku prym wiodły huty w Ostrawie-Vitkovicach i Trzyńcu. Po zaprzestaniu wydobycia rudy żelaza huta w Małej Moravce działała jednak dalej.
W 1956 r. przeprowadzono badania geologiczne na Javorovym vrchu podczas których wykonano kilka próbnych odwiertów. Zalegające tam jeszcze zasoby rud żelaza zostały praktycznie wyczyszczone.
Powstały niedawno szlak dydaktyczny prowadzi od miejsca gdzie zaczyna się Jeleni cesta i gdzie znajduje się zasypany drugi szyb sztolni Wortgottes do wyżej położonych kopalń i sztolni. Niektóre zabezpieczone są kratami, inne tylko otoczone drewnianymi balustradami. Przy niektórych ustawione są tabliczki z nazwami i opisami.
Załączniki: |
Komentarz: Tablica informacyjna

jav.jpg [ 254.23 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: na mapie I wojskowego mapowania

JAV B (1763-1787).jpg [ 232.2 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: na mapie II wojskowego mapowania

JAV B (1806-1869).jpg [ 212.33 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: Sztolnia Wortgottes i kopalnie (geology.cz)

javorovy sztolnie Worrt Gottes 1813.jpg [ 144.73 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: Sztolnia Wortgottes

javorovy sztolnie Worrt Gottes.jpg [ 65.92 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: Kopalnia Wort Gottes na mapie z 1855 r. (geology.cz)

javorovy sztolnie 1855.jpg [ 127.58 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: Pola górnicze na Javorovym vrchu 19 w. (geology.cz)

Javorovy sztolnie.jpg [ 166.37 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
Komentarz: Miejsce po drugim, 23 m. głębokim szybie wentylacyjnym sztolni Wortgottes

jav wg.jpg [ 252.78 KiB | Przeglądane 218 razy ]
|
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 3 maja 2018, o 23:14 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 19:01 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 19:51 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 20:23 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 20:46 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 21:19 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
daniel3ttt
|
Napisane: 4 maja 2018, o 21:54 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 9 gru 2009, o 00:27 Posty: 1544 Lokalizacja: Cieszyn
Imię: Daniel
|
|
 |
|
 |
|
|
Strona 1 z 1
|
[ Posty: 8 ] |
|
Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość |
|
|
|
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków Nie możesz odpowiadać w wątkach Nie możesz edytować swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz dodawać załączników
|
|
 |